Armand Sağ is een maatschappij-historicus met een specialisatie in de geschiedenis van het biologisch-evolutionair vaderschap en de contemporaine positie ervan in onze hedendaagse samenleving.

De wetswijzigingen om de grillen van moeders in te perken gaat langzaam en met veel moeite. Zo is op 24 november 2020 een wetsvoorstel aangenomen om ook vaders automatisch gezag te gunnen over hun eigen kinderen.[1] Hiermee is maar liefst 115 jaar na dato een wet uit 1905 aangepast waarin alleen moeders gezag krijgen over hun kinderen en vaders alleen als moeders dit aan hun gunnen, dan wel als het kind binnen een huwelijk is geboren.

Het feit dat dit wetsvoorstel, zonder enige uitzondering, door alle christelijke partijen – te weten CDA, CU, en SGP – afgekeurd is, zegt genoeg. Alle andere partijen, met uitzondering van Forum voor Democratie, die vanwege interne problemen niet aanwezig was bij de stemming, hebben unaniem voor deze wetswijziging gestemd. Het was een wetsvoorstel wat al in 2016 door D66-Kamerlid Vera Bergkamp ingediend was, maar vanwege een coalitie met de christelijke partijen CDA en CU, werd dit wetsvoorstel niet behandeld als onderdeel van de coalitiecompromissen.[2] De verandering loopt dus moeizaam omdat de christelijke partijen niet meewerken en zelfs actief proberen om vaders buiten beeld te houden. Het feit dat bij de coalitiebesprekingen dit wetsvoorstel van Bergkamp als een breekpunt naar voren is gekomen, zegt eigenlijk voldoende.

Waar het christelijke erfgoed voor de politieke partijen zorgt voor een standpunt dat moeders belangrijke hoekstenen vormen in het gezin en vaders eigenlijk onnodig zijn, spelen andere partijen hier verder op in. De voornaamste boosdoeners hierbij zijn de financiële winstmodellen binnen Jeugdzorg waar we het eerder al over hebben gehad. Deze financiële winstmodellen zijn door Erik Gerritsen – Secretaris-Generaal van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport – bestempeld tot ‘perverse prikkels’.[3] Waar het op neerkomt, zoals Paul van der Velpen – directeur van Publieke Gezondheid – het uitlegt, is dat “de marktwerking instellingen stimuleert om lichte gevallen te zoeken en te helpen, en zo volume te maken en zware gevallen door te schuiven naar anderen.”[4]

Van het kastje naar de muur

Het betekent dat jeugdzorg geld verdient door kinderen van het kastje naar de muur te sturen, zonder ze daadwerkelijk te helpen om contact met hun beide ouders te realiseren, en dit bewust doet. Inmiddels zijn tot wel 70% van de dossiers bij Jeugdzorg inhoudelijk een situatie waarin de vader contact wil met zijn kinderen na een scheiding.[5] Dit zijn in essentie simpele gevallen waarin je, zo zou je zeggen, makkelijk de oplossing kan creëren; namelijk door weer contact tussen vader en kind(eren) te faciliteren. Toch gebeurt dit niet, juist vanwege die perverse prikkels. Jeugdzorg hanteert een heleboel hulptrajecten die erop gericht zijn om met moeder in gesprek te gaan om haar te overtuigen om de vader ook een plek te geven in het leven van het kind. Hier gaat het al op meerdere niveaus mis.

Ten eerste blijkt uit onderzoek dat meer dan de helft van die hulptrajecten absoluut geen enkel nut hebben.[6] Hoe kan het ook anders? Er staan geen sancties op die moeders als ze niet meewerken dus er is geen enkele motivatie voor die moeders om zich te laten overtuigen. De meeste moeders vervallen na een scheiding in een rancuneus gedragsstoornis wat bekend staat als ‘Malicious Mother Syndrome’ (vrij vertaald als: Kwaadwillende Moedersyndroom).[7] Deze moeders zijn niet meer voor rede vatbaar en moeten behandeld worden, in sommige gevallen is zelfs alleen een strafsanctie de redding voor de kinderen.

Zonder strafsanctie werken deze hulptrajecten dan ook niet. Hoe kan het ook anders? Zou een dief zijn buit terugbrengen na een gesprek met een hulpverlener die hem probeert te overtuigen van zijn slechte daad? Nee, natuurlijk niet. Zo kan een moeder ook niet inzien dat ze slecht bezig is door de kinderen weg te houden van de vader. Er is ook nog een ander aspect: door de massale wanhoop van de hulptrajecten, hebben jeugdzorginstanties hun standaarden flink omlaag gehaald. Niet meer streven ze naar gelijkwaardig contact tussen vader en moeder met de kinderen, maar zijn ze al content als de vader eens per twee weken het kind (of de kinderen) één uur ziet.[8]

Gereduceerde vader

Waar de simpele oplossing voor het probleemstuk omtrent complexe scheidingen en omgangsregelingen, in het verlengde van gelijke monniken en gelijke kappen voor zowel de vader als de moeder ligt, verergert deze houding de situatie. Hiermee worden relatief lichte gevallen ineens gepromoveerd tot zware gevallen om de woorden van Paul van der Velpen weer aan te halen. Omdat een vader in Nederland nog altijd eens per twee weken zijn kind ziet, ontstaat er ongelijkheid tussen beide ouders. Dit leidt op zijn beurt tot blijvende frustratie bij de ‘buitengesloten ouder’ (vrijwel altijd de vader) omdat hij gereduceerd wordt tot een ‘speelmaatje eens per twee weken’. De vader vervreemdt met de tijd van zijn kinderen en hij springt als een kat in het nauw om dit te voorkomen of hij laat het gebeuren.

Te vaak kan een vader, vanwege een gebrek aan hulp, niet anders dan afstand nemen; soms door zelfmoord. In België gaat het om 70 vaders per jaar die zelfmoord plegen na het verliezen van alle contact met hun kinderen.[9] Cijfers uit Nederland zijn niet bekend, maar er is geen reden om aan te nemen dat het in Nederland minder zal zijn. Sterker nog, waar Belgische wetgeving co-ouderschap verankerd heeft in de grondwet, is het in Nederland veel slechter geregeld.[10] Naar ratio van bevolking zou dit in Nederland 109 vaders per jaar zijn die zelfmoord plegen, als we verder niet in aanmerking nemen dat het waarschijnlijk meer is door gebrekkige wetgeving in Nederland in vergelijking met België. Nederlandse familierechtadvocaten herkennen zich in de cijfers, zoals Wikash Sardjoe uit Den Haag die zes cliënten (allen vader) zelfmoord zag plegen.[11]

De zelfmoordcijfers komen voort uit het feit dat 20% van de kinderen alle contact met hun vader verliezen na een scheiding en nog eens 25% nauwelijks contact heeft wat op de lange termijn ook leidt tot het verliezen tot alle contact.[12] Een omgangsregeling van eens per twee weken, leidt in de praktijk ook altijd tot contactverlies.[13] In de meeste landen is de kans om de kinderen te verliezen na een scheiding door de vader ongeveer 45% tot wel 50%.[14] In veruit de meeste gevallen is de oorzaak van het wegvallen van contact tussen vader en kind, de moeder.[15]

Zolang de moeders de steun genieten van christelijke partijen dat ze ook de primaire opvoeder zijn, en hiermee het recht hebben om te bepalen of vaders een rol mogen spelen, zal het probleem niet opgelost worden. De mythe dat moeders de primaire hechtingsfiguur zijn voor kinderen, komt voort uit verouderde opvattingen die deels voortvloeien uit religieuze opvattingen in zowel christelijke als islamitische landen. Echter, over het algemeen doet vooral Nederland het toch slechter met het weigeren om wetten uit 1905 aan te passen waarmee landen als Thailand, Tunesië, en Slovenië boven Nederland staan op de kinderrechtenlijst.[16] Door de hoge mate van moederverering, vergeet men namelijk de echte slachtoffers van het geheel: de kinderen en hun recht op beide ouders in hun leven te hebben.

 

 

Lees hier deel 1[17], deel 2[18], deel 3[19], deel 4[20], deel 5[21], deel 6[22], deel 7[23], deel 8[24], deel 9[25], en deel 10[26].

 

4 januari 2021 (22 juni 2020)

[1] Eerste Kamer der Staten-Generaal (2020), 34.605: Initiatiefvoorstel-Bergkamp en Van Wijngaarden over het van rechtswege ontstaan van gezamenlijk gezag door erkenning, op: EersteKamer.nl (24 november 2020), online beschikbaar via: https://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/34605_initiatiefvoorstel_bergkamp (laatst geverifieerd op 4 januari 2021).

[2] Amber Dujardin (2016), Ongehuwde vader moet rechten krijgen, in: Trouw (16 november 2016), online beschikbaar via: https://www.trouw.nl/nieuws/ongehuwde-vader-moet-rechten-krijgen~bc75def6/ (laatst geverifieerd op 4 januari 2021).

[3] Erik Gerritsen (2012), Het einde van de perverse prikkels, op: BinnenlandsBestuur.nl (3 april 2012), online beschikbaar via: https://www.binnenlandsbestuur.nl/sociaal/opinie/columns/het-einde-van-de-perverse-prikkels.4871619.lynkx (laatst geverifieerd op 4 januari 2021).

[4] Paul van der Velpen (2020), Op zoek naar een verklaring van groei jeugdzorgvolume, op: LinkedIn (7 juni 2020), online beschikbaar via: https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:6674668334484598784?commentUrn=urn%3Ali%3Acomment%3A%28activity%3A6674668334484598784%2C6674939378403442688%29&replyUrn=urn%3Ali%3Acomment%3A%28activity%3A6674668334484598784%2C6675386027982512128%29 (laatst geverifieerd op 4 januari 2020).

[5] Klaas den Tek & Niels Heithuis (2020), Reporter Radio: Jeugdzorg worstelt met vechtscheidingen, op: NPO Radio 1 (14 juni 2020), online beschikbaar via: https://www.nporadio1.nl/reporter-radio/onderwerpen/60102-2020-06-11-jeugdzorg-worstelt-met-vechtscheidingen (laatst geverifieerd op 4 januari 2021).

[6] Klaas den Tek & Mark Visser (2020), Reporter Radio: Jeugdzorg worstelt met vechtscheidingen, op: NPO Radio 1 (11 september 2020), online beschikbaar via: https://www.nporadio1.nl/nos-radio-1-journaal/onderwerpen/64635-2020-09-11-hulptrajecten-bij-vechtscheiding-helpen-nauwelijks (laatst geverifieerd op 4 januari 2021).

[7] Ira Daniel Turkat (1995), “Divorce Related Malicious Mother Syndrome”, in: Journal of Family Violence, Volume: 10, Number: 3, pp. 253-264, online beschikbaar via: http://www.fact.on.ca/Info/pas/turkat95.htm (laatst geverifieerd op 4 januari 2021).

[8] Jorien Urbanus, C/16/505797 / F0 RK 20-773, op: Rechtbank Midden-Nederland (17 september 2020).

[9] Centrum voor Ouders & Kind (2018), Vaderrechten: rechten van vaders, op: YouTube (31 december 2018), online beschikbaar via: https://www.youtube.com/watch?v=QhXhDMsLYpk (laatst geverifieerd op 4 januari 2021).

[10] Michel Vandersmissen (2020), “Verblijfsco-ouderschap: ‘Een kind is geen ”goed” dat je moet verdelen'”, op: Knack.be (11 maart 2020), online beschikbaar via: https://www.knack.be/nieuws/belgie/verblijfsco-ouderschap-een-kind-is-geen-goed-dat-je-moet-verdelen/article-news-1574581.html (laatst geverifieerd op 4 januari 2021).

[11] Nicolette van der Werff (2020), Keiharde topadvocaat Wikash Sardjoe staat dwaze vaders bij in strijd tegen wraakzuchtige ex: ‘Mijn vak is ernstig’, in: AD (22 november 2020), online beschikbaar via: https://www.ad.nl/den-haag/keiharde-topadvocaat-wikash-sardjoe-staat-dwaze-vaders-bij-in-strijd-tegen-wraakzuchtige-ex-mijn-vak-is-ernstig~a7ae49c1/ (laatst geverifieerd op 4 januari 2021).

[12] RTL Nieuws (2018), 1 op 5 volwassen kinderen ziet gescheiden vader niet meer, op: rtlnieuws.nl (17 oktober 2018), online beschikbaar: https://www.rtlnieuws.nl/lifestyle/gezin/artikel/4453176/scheiding-echtscheiding-vader-kind-contact-cbs-uva (laatst geverifieerd op 4 januari 2021).

[13] William V. Fabricius & Go Woon Suh (2017), “Should Infants and Toddlers Have Frequent Overnight Parenting Time With Fathers? The Policy Debate and New Data”, in: Psychology, Public Policy, and Law, Volume: 23, Number: 1, p. 81-82.

[14] Tegenlicht (2020), Alfamannen, op: VPRO (8 maart 2020), m. 10:50, online beschikbaar via: https://www.npostart.nl/vpro-tegenlicht/08-03-2020/VPWON_1310201 (laatst geverifieerd op 4 januari 2021).

[15] RTV Oost (2017), Dwaze vaders verliezen contact met kind, omdat moeder niet meewerkt, op: RTV Oost (7 juli 2017), online beschikbaar via: https://www.rtvoost.nl/nieuws/272177/Dwaze-vaders-verliezen-contact-met-kind-omdat-moeder-niet-meewerkt (laatst geverifieerd op 4 januari 2021).

[16] De Volkskrant (2017), Nederland daalt op ‘dubieuze’ ranglijst kinderrechten: onder Thailand en Tunesie, in: De Volkskrant (15 mei 2017), online beschikbaar via: https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/nederland-daalt-op-dubieuze-ranglijst-kinderrechten-onder-thailand-en-tunesie~bb794194/ (laatst geverifieerd op 4 januari 2021).

[17] https://denieuwezuil.nl/het-verhaal-achter-verstoten-vaders-armands-relaas-1/

[18] https://denieuwezuil.nl/het-verhaal-achter-verstoten-vaders-armands-relaas-2/

[19] https://denieuwezuil.nl/het-verhaal-achter-verstoten-vaders-armands-relaas-3/

[20] https://denieuwezuil.nl/het-verhaal-achter-verstoten-vaders-armands-relaas-4/

[21] https://denieuwezuil.nl/het-verhaal-achter-verstoten-vaders-armands-relaas-5/

[22] https://denieuwezuil.nl/het-verhaal-achter-verstoten-vaders-armands-relaas-6/

[23] https://denieuwezuil.nl/het-verhaal-achter-verstoten-vaders-armands-relaas-7/

[24] https://denieuwezuil.nl/het-verhaal-achter-verstoten-vaders-armands-relaas-8/

[25] https://denieuwezuil.nl/het-verhaal-achter-verstoten-vaders-armands-relaas-9/

[26] https://denieuwezuil.nl/het-verhaal-achter-verstoten-vaders-armands-relaas-10/

Delen via

Andere artikelen