Arthur Koestler schreef ooit ‘De menselijke tweespalt’, een magistraal werk waarin hij de wetenschappen van het leven onderzoekt, zoals daar onder andere zijn: evolutie en creativiteit. Het boek wordt nog maar weinig gelezen. Wie leest er tegenwoordig nog?
Door: Antoine Borgers
Het enige wat gelezen wordt, is Google News en onderweg wijst Google je feilloos aan welke route je het beste kunt volgen om de files te vermijden. Ik maak er ook gebruik van. Dat is de tweespalt waarin ik terecht ben gekomen: Google, als verslaving onderweg, als verslaving in mijn zoektocht naar informatie, Google als richtingwijzer. Daar tegenover staat zelfbeschikking en onafhankelijkheid die inherent zijn aan het zelfdenkend vermogen dat in deze tijd alleen nog maar te vinden is bij de dwarsdenkers.
Vandaag las ik dat er scholen zijn die Googleschool zijn geworden. Voor sommigen was dat een hoeraatje waard, voor mij niet. Voor mij betekent het dat we zijn overgenomen door Google en ik houd er niet van overgenomen te worden. Ik houd van autonomie, van authenticiteit, van creativiteit en hoewel ik Google er niet van kan betichten niet creatief te willen zijn, heeft het resultaat van die creativiteit tot gevolg dat je eigen creativiteit wordt uitgeschakeld.
Wij leven in een waarheidstrechter waarbij de overheid het instrument is van de technocratie. Frappant is dat er momenteel een tentoonstelling plaatsvindt met als titel: ‘Vrijdenkers: van Spinoza tot nu’. Toen ik dit vertelde aan mijn vrouw, was haar antwoord: ‘ah, satire’. Ja, was het maar zo. Precies in een tijd waarin de vrijheid en grondrechten van vrijwel ieder mens op aarde in het geding zijn, komt er een tentoonstelling over vrijdenkers waar de vrijdenker niet welkom is. Frappant is eveneens dat Sandra Langereis in maart 2021 de buitengewone biografie ‘Erasmus: Dwarsdenker’ publiceerde, terwijl we nu juist in een tijd leven waarin voor de dwarsdenker geen plaats is. Nog even en alle boeken van Hannah Arendt worden op de brandstapel gegooid. Over ‘cancelling’ gesproken. Tenslotte is het een teken aan de wand dat moderne kunstenaars gewoon in het gareel lopen. De vrijdenker van nu is een denker in de marge. Welkom in de nieuwe middeleeuwen. In de middeleeuwen had de mens nog een mogelijkheid te ontsnappen, maar nu is totale controle een feit. Huxley had het in de jaren dertig al voorspeld.
In Het Schellingproject, een roman van de grote Duitse filosoof Peter Sloterdijk, las ik de volgende passage: ‘De westerse wereld lijkt op een plantage waarop alleen nog het gewas van de arrogantie gedijt. Bij de planten is het al begonnen. Men heeft het graan afhankelijk gemaakt van drugs, de kunstmest. De aarde is verzegeld. De horizonten vervuild door bebouwing. De stupiditeit van de macht hangt haar zelfportret aan elke beschikbare wand. Overal woedt de epidemische neiging om de Amerikanen te imiteren, dat raadselachtige volk van kinderen dat steeds weer de grootste wil zijn en de rest van de wereld de grond in grijnst. De onwetenden noemen dat softpower.’
Hoewel de hedendaagse jongeren niet meer kijken naar de clichématige Amerikaanse tv-series en steeds meer belangstelling tonen voor culturen als Korea en Japan, horen we op de populaire radiozenders nog altijd hoofdzakelijk Engelstalige liedjes. Onze computersystemen komen voornamelijk uit de V.S. en onze software is voor meer dan 80 % van Amerikaanse makelij. In alle smartphones zit ofwel Android ofwel Apple als besturingssysteem. Beide zijn Amerikaans. Het kan dan ook niet anders dan dat onze identiteit geleidelijk zal vervagen. Dat schijnt het idee te zijn van de huidige Europese politici: culturen zouden niet meer mogen bestaan en tradities dienen te verdwijnen. Googlisme is de nieuwe religie. Google kijkt door de maskers heen dankzij de QR-code en hij die niet gelooft, verwordt tot paria.
In 1784 publiceerde Emanuel Kant een verhandeling waarin hij stelde dat verlichting gelijk staat aan de bevrijding van de mens aan zijn zelfopgelegde onmondigheid. Hij zag het tijdperk van de onmondigheid als de kindertijd. De fase hierna noemde hij het scepticisme en de derde stap is om zelfs dat scepticisme te kritiseren. Ik zie een ontwikkeling in omgekeerde volgorde die ons wordt opgelegd door het systeem. Gelukkig mogen we nog wel vrij denken, maar niet vrij zeggen.
De staat heeft als plicht om de burgers te beschermen, maar dan wel binnen alle redelijkheid en daar wringt de schoen. Die schoen mag nooit knellen.
*****
Antoine Borgers is dwarsdenker, zelfdenker, cynicus, niet-gelovige en dissident.
——————–
Hier kan je reageren op onze artikelen en een inhoudelijke bijdrage leveren. Lees ook even onze huisregels.
Om te reageren dien je eerst aan te melden.
Reageer je voor de eerste keer? Registreer je dan hier.
