Het ministerie van Volksgezondheid echter, heeft in de eerste maanden van de coronacrisis wel degelijk verschillende keren geprobeerd tekstuele wijzigingen in conceptadviezen van het OMT aan te brengen – en is daarin ook moeiteloos geslaagd. Dat bericht viel op 11 februari al te lezen op de website van de staatsomroep NOS. De overheid zelf dus, erkende dat ambtenaren ingrepen in het proces wat tot wetenschappelijk verantwoorde adviezen aan de regering zou moeten leiden. Het RIVM, dat onder het ministerie valt en het OMT voorzit, heeft tekstsuggesties van het ministerie ook overgenomen en de betrokken OMT-leden blijken daarbij niet te zijn geraadpleegd. De schrijvers van het opinieartikel dus kennelijk ook niet. Het laat zich vragen wie van het OMT dan wel is geraadpleegd…
Eerder berichtte de NOS ook al: ‘de onafhankelijkheid van het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum (WODC) is ernstig aangetast’. De politiek bleek jarenlang onderzoeken te hebben beïnvloed om uitkomsten te krijgen die het eigen gelijk van ministers en topambtenaren zouden moeten bewijzen. Momenteel woedt onder burgers de discussie of de ‘adviezen’ van de VN-divisie WHO (Wereld Gezondheidsorganisatie) – die grote invloed hebben op overheidshandelen op het gebied van pandemieën – en de conclusies van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) – die grote invloed hebben op de ‘energietransitie’ – niet op eenzelfde manier worden beïnvloed.
De vraag is, of wetenschappelijke adviezen nog als zodanig kunnen worden aangemerkt, of dat het hier het verschaffen van alibi’s betreft ten behoeve van de heersende meute. In het laatste geval is er simpelweg sprake van ordinaire corruptie met verstrekkende gevolgen voor de bevolking.
Honderden wetenschappers?
In de Volkskrant van vandaag, is een artikel verschenen van de hand van twee OMT-leden, t.w. Marc Bontes en Marion Koopmans, waarin zij hun steun uitspreken voor OMT-voorzitter Jaap van Dissel onder de titel; ‘Kamer en media, bestrijd ondermijning van de wetenschap door politici’. Dat is zo op het oog een impliciete erkenning van overheidsinvloed op de OMT-adviezen in tijden van corona, maar in het artikel blijkt dat deze wetenschappers vooral een hekel hebben aan politici die de ambtelijke invloed op wetenschappelijke adviezen van de titel ‘corruptie’ voorzien. Beide wetenschappers noteren:
“Vorige week kreeg een volksvertegenwoordiger in de Tweede Kamer 13 minuten de tijd om een prominent wetenschapper in overheidsdienst een leugenaar te noemen, te beschuldigen van corruptie en op zijn ontslag aan te dringen. Het betreffende Kamerlid kon – ondanks verzoeken van collega-Kamerleden – geen van deze uitspraken onderbouwen.”
Zelf beweren zij namens (ruim) 300 wetenschappers te spreken, maar onderbouwen dat in het artikel niet. Dat Van Meijeren de bovenstaande NOS-berichten niet vers op het netvlies had staan is slordig, maar maakt zijn bewering nog niet onjuist. Beide wetenschappers weten ook donders goed dat adviezen van ‘hun’ OMT werden aangepast, dat daarmee het vraagstuk van ‘onafhankelijkheid’ op losse schroeven is komen te staan en indringende vragen oproept. Zoals: “heeft de regering de adviezen van het OMT aangepast, teneinde maatregelen te kunnen nemen die in essentie weinig met de volksgezondheid hadden te maken?” En vooral de vragen: “heeft de regering de adviezen van het OMT aangepast, teneinde het overheidshandelen van een alibi te voorzien terwijl in werkelijkheid een ander doel werd nagestreefd? Zo ja: welk ander doel?” Dat de beide wetenschappers, die op het moment dat ambtenaren adviezen aanpasten nota bene lid waren van datzelfde OMT, zich die vragen niet stellen is ontluisterend.
Functie en functievervuller
Van Meijeren heeft de vragen rond corruptie in dit dossier terecht op de agenda gezet. Het is vervelend dat hij dit niet aan het adres van de functie van Voorzitter OMT, maar aan de persoon Van Dissel moest doen. Over dat punt maakte met name Kamervoorzitter Bosma (PVV) zich terecht zorgen omdat het zich weinig verheffend laat aanhoren. Maar functies kunnen nu eenmaal niet corrupt zijn en de persoon die de functie vervult wel, zodat Van Meijeren bij niemand anders uit kon komen dan bij de persoon Van Dissel als voorzitter.
Eerder heeft prof. Paul Cliteur in een column zijn zorgen uitgesproken over de onder druk staande onafhankelijke wetenschap, namelijk de ministeriële functievervulling door de gelauwerde wetenschapper prof. Robbert Dijkgraaf:
- Omdat hij voorstellen doet die helemaal ingaan tegen de geest van vrij wetenschappelijk onderzoek;
- Omdat hij de academische vrijheid niet verdedigt;
- Omdat hij voorstellen doet die aanschurken tegen censuur en dus een bijdrage leveren aan de ondermijning van persvrijheid.
De overheidsbemoeienis met de inhoud van het wetenschappelijke debat zijn uitermate onwenselijk. Het is een totaal verkeerde afslag waar alle wetenschappers zich fel tegen zouden moeten verzetten. Wetenschappers die zich niet verweren tegen onwetenschappelijke invloed op hun werken, zijn als Copernicus en Galilei die hun werk vrijelijk en naar goeddunken laten aanpassen door de paus. Dat Van Dissel de onafhankelijk geachte adviezen van het OMT ongehinderd heeft laten aanpassen door de heersende ambtelijke en politieke elite, is onvergeeflijk en vormt een lelijke smet op de gehele academische wereld.
Niet Van Meijeren is corrupt, maar de rest mag zich nog wel eens achter de oren krabben.
Ton Nijhof (1956) is zelfstandig dwarsdenker, politiek voslagen incorrect en auteur van o.m. ‘De Afrekening – Kroniek van een getergd volk‘ en redacteur van ‘Tegen de Tribalisering – De terugkeer van de stammencultuur in de moderne wereld‘. Daarnaast publiceert hij regelmatig op diverse websites, in het bijzonder op DeNieuweZuil en Sta-Pal / OSL-StaVast.
.
