Er staat een nieuw standbeeld in Utrecht. Het moet Ché Guevara voorstellen. Ergens moet er toestemming zijn gegeven om de beeltenis van een seriemoordenaar aan het trottoir van ‘Utreg’ toe te voegen.
Door ‘dokter’ Ché Guevara werden er tijdens en na de Cubaanse revolutie honderden gevangenen gevonnist en door hem persoonlijk vermoord. De pijn die hij ervoer bij het zien van de schrijnende armoede in Zuid-Amerika heeft hij in andermans pijn om willen zetten. Dat is wat terroristen doen.
Het bijzondere daarbij is dat hij een opgeleid arts was. Artsen beloven het leven te dienen. Hij heeft in ieder geval een bekende ‘collega’. De Duitse oorlogsmisdadiger Joseph Mengele was ook arts (zie voor een biografie Slayers Angel of Death). Hij is alleen nooit echt ‘hip’ geworden. Ché wel. Persfotograaf Don Honeyman had van de wat papperige figuur Guevara een heroïsche verschijning op een rode achtergrond gemaakt. Die vind je tegenwoordig als iconische afbeelding aan de wand bij vis-, en tapasrestaurants – of op T-shirts als het mooi weer is.
Sommige mensen vinden het prima. “Dit is geen standbeeld van Ché Guevara, het is een afbeelding een living statue die doet alsof”, of “Julius Caesar staat ook ergens, was die zo fris?” En dan de mooiste: “In kunst mag alles. Dat is het mooie, laten we dat toch zo houden!”
Als er ooit op een dag een dwalende jaarbeursbezoeker in Utrecht het beeld van Adolf Hitler meent te ontwaren, zal het ongetwijfeld om Charlie Chaplin in The Great Dictator gaan. Trouwens, het gaat om ‘kunst’, dus waar hebben we het over.
Als er een standbeeld had moeten verrijzen, was het voor een politierechercheur. Aan de weg waar nu een holle Guevara-figuur het grote niets tegemoet marcheert, werd op 22 september 1977 bij garagebedrijf Stam rechercheur Arie Kranenburg doodgeschoten. De dader was de Duitse terrorist Knut Folkerts – leuke naam voor een linkse terrorist. Hij was lid van de Rote Armee Faktion. Dat waren pas echte die hard Ché Guevara-fans.
Ze waren ’tegen het kapitalisme’. Hun grootste ergernis was specifiek: de nog vele ex-nazi’s bij de Duitse overheid. Dit was een onweerlegbaar feit. Een moord maakte van de groep demonstranten terroristen. Een weerloze student, Benno Ohnesorg heette hij, werd door een polizist vermoord. Ironisch genoeg was de moordenaar in dienst van de Oost-Duitse geheime dienst – maar dat bleek later pas.
Een martelaar was gevallen en de naoorlogse Duitse revolutionaire beweging was geboren. Die noemden ze: ‘De Beweging van de 2e Juni’, naar de datum in 1967 waarop Benno Ohnesorg viel in Berlijn en naar ‘De Beweging van de 26e juni’, de datum van de eerste Cubaanse machtsgreep door Fidel Castro in 1953.
De Bewegung kocht wapens, beroofde banken, schoot op Amerikaanse soldaten, Duitse ex-nazi’s, een atoomwetenschapper (om de anti-atoombeweging te radicaliseren), gijzelaars om daden kracht bij te zetten. En op een voorbijgaande huisvrouw – just because. Zal wel een ‘ludieke aksie’ zijn geweest.
De RAF-‘activisten’ behoorden de eerste generatie die het hoofd van ‘Ché’ op hun tassen plakten, op jassen naaiden en met rode vlaggen zwaaiden met daarop het beroemde silhouet, de stoere baret en de Cubaanse sigaar. Tegenwoordig ook het logo van een sigarettenmerk: ‘Ché, rauchen kann tödlich sein‘ staat er op mijn pakje.
In de laan waar nu een Guevara-figuur het grote niets tegemoet marcheert, werd Arie Kranenburg geveld. Collega Leen Peterse raakte zwaargewond. Knut Folkers heeft geen slachtoffers meer kunnen maken, niet expres en niet onbedoeld. In een café heeft Kranenburg nog een telefoon kunnen gebruiken en Utrecht voor meer slachtoffers behoed. Zijn vrouw heeft hem niet meer kunnen spreken.
In 2007 werd er op de Croeselaan voor Kranenburg een gedenksteen gelegd. In 2018 is deze weer weggehaald. Er moest een kantoorgebouw komen. De steen zou ‘nog worden teruggeplaatst’.
Arjan Witte
Hier kan je reageren op onze artikelen en een inhoudelijke bijdrage leveren. Lees ook even onze huisregels.
Om te reageren dien je eerst aan te melden.
Reageer je voor de eerste keer? Registreer je dan hier.
