Dit is een artikel van Frans van der Reep uit 2017
Is er dan werkelijk een value case voor digital? Of is digital een ideologie? Gaan we nerds de samenleving laten inrichten, algoritmes onze informatievoorziening laten bepalen?
Feitelijk heeft internet tot nu toe weinig groei gebracht in Nederland. Natuurlijk enkele succesvolle webshops, maar daar tegenover zijn winkels omgevallen en is er leegstand. Geen groei dus hier in Nederland maar verandering van kanaal met hoge retourstromen en veel irritante bezorgers.
Het ontmaskeren van digital ideologie lijkt overigens begonnen met de vaststellingen dat internet niet verbindt maar uitsluit, de smartphone onze hersenen kaapt en verslavend is, zelfs met dat idee ontworpen, multitasking onzin is en ouderen en jongeren echt op dezelfde manier met tech omgaan. Nog niet te spreken over de unelected power van Facebook, Amazon en Google. Mark Zuckerberg for president?
Sites als Facebook maken meer depressief dan optimistisch volgens onderzoek daarover, vooral omdat je je zelf eindeloos als succesvol dient te presenteren. En dan ook nog zoiets als bots en robots die, ontwrichtende, fake news de wereld in helpen.
IoT, AI? Het bedrijfsleven staat klaar voor 5G en Internet of Things (IoT), “Brussel’ heeft er een enorm budget voor over. Heeft iemand nagedacht in wat voor wereld we terecht komen met Amazons Echo, wat gaat dat doen? De belofte van de slimme thermostaat is tot nu toe in ieder geval niet uitgekomen. We verbruiken er niet minder gas door. In tegendeel, de gasrekening is hoger. Weet u waarom? Door de slimme thermostaat weet het energiebedrijf precies de piekmomenten en weet dus ook op welk moment van de dag de gasprijs omhoog kan. Ze hebben dit systeem van de luchtvaart afgekeken die dat met stoelen doen. Revenue management heet dat met een management woord.
Heel veel “slimme” spullen zijn ook helemaal niet veilig en echt gemakkelijk te hacken, camera’s tv’s, speelgoed. Zolang de productaansprakelijkheid van software niet is geregeld, die bestaat nu niet, is de kans dat dit beter wordt niet groot.
Zelfsturende auto’s, impact? De business heeft zelfs het lef het autonome auto’s te noemen terwijl uw autonomie niet toeneemt maar juist afneemt: het is in feite een, op afstand bestuurde, mobiliteits drone. Wordt geplugd onder de noemer fun en veiligheid terwijl de maatschappelijke en economische effecten volstrekt onduidelijk zijn en nog steeds de vraag is of het technologisch allemaal wel kan.
Dan hebben we het nog niet over de gevolgen van de digitalisering op de werkgelegenheid en de arbeidsmarkt. Zelfs als de daling van werkgelegenheid de helft is van de voorspellingen is het dramatisch. Niet alleen vanwege de centen en de noodzakelijke andere maatschappelijke ordening, maar ook omdat werk voor velen vrijwel de enige manier is om structuur te bieden in het leven. Waar gaan we dan betekenis aan ontlenen?
De lijst is lang. Ik heb het nog niet over deeleconomie gehad waar zo’n zweem van paradijs om heen hing maar die er steeds meer niet blijkt te zijn. Wat onder de noemer deeleconomie bestaat werkt ontwrichtend op de onroerend goed markt. Neen, mensen delen niet, hooguit in eigen kring en zelfs dan. Neen we verkopen wat we niet nodig hebben. Ik heb het ook niet gehad over privacy, een issue geworden door going digital, over hacking, en misschien wel over terrorisme, sleepwetten en internationale politieke spanningen.
De makke met de digital world is dat de kortetermijnvoordelen concreet zijn, easy to use bijvoorbeeld, en behulp van massieve marketing aan de man worden gebracht door tech bedrijven. De nadelen zijn veel abstracter en worden door velen met schouder ophalen afgedaan, ook vanuit het idee dat deze ontwikkeling toch niet te stoppen is; “inevitablism”. Daarnaast is het vaak zo dat wat goed en handig is voor een iemand, daarmee nog geen zegen voor de gehele samenleving hoeft te zijn.
Is uw identiteit wel eens gestolen? Bent u op Schiphol wel eens opgepakt omdat de algoritmen die in de veiligheidscamera’s meedraaien voorspellen dat u een slecht mens bent? Ga eens luisteren op het schoolplein naar ouders die echt vaak radeloos zijn hoe hun kids verstandig te leren omgaan met iPads.
Neen, ik zou eerst nog eens de looking back from the future vraag stellen, en tech bedrijven uitnodigen verantwoordelijkheid te nemen voor de maatschappelijke gevolgen van hun ‘dienstverlening’.
Brengt digital nu echt de wereld waarin we willen leven? Ik nodig u uit daar eens over na te denken.
Recentelijk heeft Bart Reijmerink een DNZ Podcast opgenomen met Frans van der Reep over de invloed van technologie op ons leven. Luister via de YouTube video hieronder:
Hier kan je reageren op onze artikelen en een inhoudelijke bijdrage leveren. Lees ook even onze huisregels.
Om te reageren dien je eerst aan te melden.
Reageer je voor de eerste keer? Registreer je dan hier.
