Tegen het ondergangsdenken

Onderstaande is een fragment uit het zojuist verschenen Kerkgangers en Zuilenbouwers. Te verkrijgen in de betere boekwinkel (Amazon dus).

Tegen het ondergangsdenken

[Dit hoofdstuk] behandelt de kritiek dat een Nieuwe Kerk niets zou kunnen worden, tenzij deze Nieuwe Kerk is gebaseerd op het bestaande christelijke evangelie. De voornaamste vertolker van dit standpunt is de katholieke hispanist Robert Lemm. Hij uitte tijdens de campagne voor dit nieuwe initiatief regelmatig zijn scepsis hierover op sociale media. Het belangrijkste argument tegen de visie van Lemm, is wat hij zelf zegt. Hij zei recent, in een sterk staaltje ondergangsdenken:

“Toch zit ik niet met islamisering. Wij zijn opgebruikt – nu komt de islam en die is vitaal. Zo ging het eerder in Byzantium en nu gaat het zo in West-Europa. Mijn kleinkinderen gaan straks naar de moskee.”

Het is markant dat hij dit zegt als gelovig katholiek. Dit betekent dat zijn kleinkinderen naar de hel zullen gaan, en dat hij hen (na de herrijzenis) tot in het oneindige zal moeten missen. Het valt mij sowieso op in de discussie met strenge gelovigen dat ze doorgaans toch liever hebben dat Europa zich tot de islam bekeert. Liever dat, dan dat Europa blijft voortbestaan als een seculiere, liberale of humanistische mogendheid. Kennelijk gaat het hen dus niet om de intrinsieke waarheid van het evangelie, maar om het geloof als middel om politiek-maatschappelijke samenhang te organiseren.

Toch maar een Zuil dan

Als dit zo is dan heeft de Nieuwe Zuil een zelfstandig bestaansrecht als organisatorisch beginsel van politiek-maatschappelijke samenhang. Ook heeft de Nieuwe Zuil de ruimte om de spirituele noden van het menselijk bestaan in te vullen op een wijze die beter is afgestemd op het huidige technologische tijdsgewricht – in tegenstelling tot de religies die zijn gebonden aan een millennia oude theologie.

Ik gebruik hier voor het eerst [in dit boek] het woord ‘Zuil’ in plaats van ‘Kerk’. Dit omdat ‘Kerk’ nauwer is en verwijst naar een theologie danwel een levensleer. ‘Zuil’ verwijst juist naar een breed netwerk van sociale samenhang en maatschappelijk betrokken organisaties. Het bovenstaande is natuurlijk een zeer beknopte samenvatting van de discussie – hiermee zijn nog niet alle individuele argumenten uitbehandeld. Lemm citeerde een studie van Barna waaruit zou blijken dat 34% van generatie-Z atheïst is, en dat tieners tussen de 13 en 18 twee keer zo vaak als volwassenen aangeven atheïst te zijn. Dit verbond hij aan een opmerking van de historicus Johan Huizinga in Geschonden Wereld (1943): “De doorsnee mensen van morgen zullen niet meer leven in en vanuit de voorstellingen van de kruisdood, wederopstanding, uitverkiezing en laatste oordeel.”

SJW’s als seculiere ‘schuldchristenen’

In een debat met Lemm bij De Rode Hoed in Amsterdam, wees ik al op de positieve kanten van dit proces van ontkerkelijking. De gevoelens van zonde, schuld en schaamte over het Europese verleden zijn eigenlijk religieuze denkbeelden, maar nu gesublimeerd in de social justice warrior-beweging. De ontkerkelijking betekent dat – zodra deze SJW-beweging is uitgevaagd – een authentieke wedergeboorte van Europa mogelijk wordt: een re-Renaissance.

West-Europa gaat momenteel zó gebukt onder de last van en het schuldgevoel over het verleden, dat het gedeeltelijk uitwissen hiervan en beginnen met een zelf-validerend bewustzijn, een nuttige zaak is. De religieuze concepten die de ontvankelijkheid voor dit typisch Europese schuldgevoel mogelijk maakten, zullen dan ook zijn verdwenen. Dit nieuwe bewustzijn dient zichzelf opnieuw uit te vinden en los te staan van een allesonderdrukkend, alomvattend schuldgevoel.

Lees verder:
https://cult.tpo.nl/2018/02/02/analyse-debat-paul-cliteur-en-robert-lemm/
https://www.dagelijksestandaard.nl/2018/03/essay-sid-lukkassen-men-is-uiterlijk-politiek-correct-maar-in-het-stemhokje-stemt-men-toch-stiekem-pvv/

Delen via

Andere artikelen