Dit is een artikel van Frits Bosch
De Coronacrisis raakt onze consumptiemaatschappij midscheeps. We merken nu hoe kwetsbaar we zijn. Niet alleen lichamelijk maar vooral ook qua samenleving en economie. We hebben amper een idee wat het voor onze economie gaat betekenen. Maar laten we niet wegkijken en het onethisch vinden om erover na te denken. Eén ding staat vast: als de Corona crisis lang gaat duren en deze greep op onze economie houdt, dan is de schade niet te overzien. Ik pleit er daarom voor om de economie zoveel mogelijk gaande te houden.
We houden van uitdagingen en dit is wellicht de grootste van na de Tweede Wereldoorlog: Hoe gaan we met dit virus leven? Het lijkt waarschijnlijk dat Europa voorlopig in een soort halve lockdown blijft. Het zal het economisch en maatschappelijk leven gedurende anderhalf jaar diepgaand beïnvloeden. De Coronacrisis heeft het vertrouwen over de volle breedte een optater gegeven.
Dat vertrouwen zal weer moeten terugkeren als we tenminste ons leventje als voorheen weer willen voortzetten. Mijn inschatting is dat het vanzelfsprekende vertrouwen zoals we dat hadden, voorlopig niet terugkomt. Het virus zal voorlopig bij ons blijven, zoals Mark Rutte zei. Dat helpt daar uiteraard niet om weer enig vertrouwen te krijgen. West-Europa verkeert in depressie waar men voorlopig niet uitkomt.
Niemand heeft enig idee. Gelet op de semi ‘lock down’ van de grootste economieën Duitsland, Frankrijk en Italië dan hoeven we op te kijken als de economische groei teruggaat met min 10%. Misschien valt het mee… De werkloosheid zal sterk oplopen. Deze mensen worden buiten hun schuld getroffen en moeten dus geholpen worden. Sectoren, bedrijven moeten geholpen worden. Bedrijven die al na twee weken failliet dreigen te gaan, moeten we laten gaan. Iedere euro zullen we nodig hebben om te stutten.
Welke sectoren worden structureel aangetast? Zwaar getroffen worden: cultuur, toerisme, horeca, transport, automotive, luxe producten, bouw, metaal, olie/mijnbouw, diensten, engineering, chemie. Multiplier effecten gaan naar andere sectoren.
Sectoren die niet of juist niet worden aangetast: pharma, gas, detailhandel/groothandel, IT, voeding/drank, media. De wijze waarop gesteund wordt is met een Big Bazooka. Fijnmazigheid is (nog) niet aan de orde. Uitglijers als van UWV en Belastingdienst mogen niet langer voorkomen. Oost-Europeanen zoveel mogelijk naar huis en banen door Nederlanders laten vervullen, eventueel een link leggen met uitkeringen.
Maar hoe ernstig is nog niet te zeggen. Voor vermogensbeheerders is nu de moeilijke opgave om te bepalen hoe de beleggingsportefeuille aangepast moet worden, voor welke sectoren en bedrijven. Bij de fondsen stond ‘duurzaamheid’ hoog genoteerd, maar nu even niet. Officieel zouden de fondsen moeten korten, maar alweer: ‘nu even niet’, zeker niet voor het komend half jaar. De beleggingscategorieën aandelen, obligaties en vastgoed worden getroffen. Professioneel vastgoed kantoren en winkels kelderen, woningenverkoop zal stagneren.
Mijn inschatting is dat aandelenkoersen na mei weer omhoog gaan maar een koersniveau van 630 als voor de crisis zie ik de komende vijf jaar niet terugkeren. Technisch analisten, mensen die naar koerspatronen kijken melden dat, en een koersbodem voor de AEX ligt op 390 en dan ligt de weg naar 500 open. Chartist Nenner voorziet een beurskrach van de omvang van de Grote Depressie uit de jaren 29/30 van de vorige eeuw. Het is niet uitgesloten, gezien de magnitudes en flitskapitaal.
In mijn “Onbehagen bij de elite”, 2018: “Globalisatie van besmettelijke ziekten, levensgevaarlijke insecten, de invasieve exoten. Globalisering kent helaas geen knop voor aan- of uitzetten, of voor harder of zachter zetten. Globalisering is er en we moeten er zo goed mogelijk mee leven. Globalisering staat aan de basis van veel goeds, maar zorgt ook voor veel kwaads. De balans was ooit positief, maar schiet nu negatief door. In het kielzog van de expansiedrift kwamen de levensbedreigende uitwassen binnen uw ziektebeeld. De sterk groeiende wereldbevolking en de ‘footprint’ vormen een schaarbeweging, waardoor we voor een ‘uphill battle’ staan om de leefbaarheid op aarde te behouden. De opdracht luidt om de negatieve gevolgen van de globalisering terug te dringen, terwijl positieve zaken behouden blijven. Om te vermijden dat de wal het schip keert, lijkt een andere maatschappelijke focus noodzakelijk. U zult zich moeten beschermen tegen globalisering. Protectie wordt voor de komende jaren de ‘name of the game’ om verdere aantasting van uw welzijn te voorkomen.”
Dus: minder globalisering, andere maatschappelijke focus, protectie: My country first, dat wordt the name of the game, afgedwongen, of we het nu willen of niet.
We zien zelfs in Nederland: ‘eigen provincie eerst!” Wie helpt Brabant? Blijkbaar ziet dat heel diep in ons en laten we dit erkennen als geëvolueerde apen. Ieder land heeft een andere aanpak, waarbij opvalt dat Duitsland en Frankrijk de meest strenge aanpak hebben een volledige sluiting voor tenminste twee weken.
Het zijn de 2 landen met de grootste moeite om ‘het volk’ in toom te houden. Nemen Merkel en Macron de teugels strak in handen om ‘leiderschap te tonen’? Ik kan me aan die indruk moeilijk onttrekken. Bovendien is het een aanpak bedoeld naar een nulrisico.
Zodra je ‘het volk’ weer vrijlaat zegt het virus “ik heb je”. Zij doen de grenzen dicht, zoveel mogelijk controle, bescherming. Nederland moet dat ook doen. “Als de rook om ons hoofd is verdwenen” zou ik nuttig vinden om eens met elkaar te bepalen of en hoe we verder willen met de EU.
… Als open economie bij uitstek afhankelijk van export. Al voor deze crisis heb ik er op gewezen dat de voortuitzichten van Duitsland veel minder goed zijn dan de meesten zich realiseren.
Duitsland krijgt een opdoffer van jewelste. Nederland is sterk van Duitsland afhankelijk. Dit gaat wij sterk voelen… Het is nu ‘sauve qui peut’. Eenieder die het nu nog in z’n bolle hoofd haalt een plofkraak te plaatsen of andere vormen van criminaliteit te vertonen, mag van mij extra zwaar gestraft worden. Ben benieuwd waar een hopelijk hernieuwde solidariteit en gemeenschapszin toe leidt.
Sociale cohesie, besef van kwetsbaarheid, back to basics? De vraag is of het besef wat er gebeurd is tot een compleet moreel meltdown, apathie leidt of juist tot “uitdaging” en “schouders eronder”. Of ‘ieder voor zich en de virus voor ons allen”, game over? Ik ga voor uitdaging.
Frits Bosch, auteur van ‘Feminisme op de werkvloer’ ‘Help, de psycholoog verzuipt!’ ‘Schaft ook Nederland zich af’ ‘Wereld op een keerpunt’ en ‘Risico als obsessie’
Hier kan je reageren op onze artikelen en een inhoudelijke bijdrage leveren. Lees ook even onze huisregels.
Om te reageren dien je eerst aan te melden.
Reageer je voor de eerste keer? Registreer je dan hier.
