De beste artikelen zijn de stukken die uit het leven gegrepen zijn, en direct lekker praktisch toepasbaar zijn. Neem nu dit pareltje: een uitsnede van de sociaaleconomische toestand van het hedendaagse Nederland (aangetroffen op Reddit):
“Hulp gezocht – ik weet niet wat ik ermee aan moet! Het gaat om een goede vriend van mij, die gelukkig goed is genezen van Hodgkin lymfoom. Het is inmiddels 2 jaar geleden dat hij schoon is verklaard.
Sindsdien heeft hij zich voorgenomen om nooit meer voor een baas te gaan werken, of überhaupt te gaan werken. Hij heeft nu een uitkering en verdient zwart bij door wiet te verkopen.
Tot laat in de avond en de nacht speelt hij videogames. Als ik bij hem thuis kom, is het meestal een grote bende – vies en onverzorgd.
Dit stoort mij al een tijdje! Ik heb geprobeerd erover te praten: hij ziet het niet in, of wil het niet inzien. Inmiddels heeft hij ook geen contact meer met zijn vader, want die heeft hem ook de waarheid gezegd. Dat hij gewoon moet gaan werken en niet moet janken.
De druppel voor mij was, om deze oproep te plaatsen, dat ik zag hoe zijn lieve moeder op haar knieën zijn badkamer aan het schoonmaken was. Hierop zei ik: u bent hartstikke gek – geef hem een schop onder z’n kont! Maar dat deed ze niet.
In mijn optiek maakt hij misbruik van het systeem! Gewoon niet willen werken en een uitkering krijgen!
Zelf kom ik uit een gezin waar werken voor je geld normaal is.
Hoe zouden jullie hier mee omgaan? Wat zouden jullie doen?”
Dit is zo’n interessant en leerzaam bericht! Er zitten zoveel lagen in die we kunnen afpellen!
Psychologie
Laten we beginnen bij de psychologische invalshoek. De kans is groot dat deze persoon tijdens zijn ziekte er al vanuit ging dat hij het niet zou overleven. En toen hij het uiteindelijk tóch overleefde, had hij al grotendeels afscheid van het leven genomen. Vanuit zo’n invalshoek ziet alles er nogal triviaal uit: het is dan moeilijk om de energie en motivatie op te brengen om ergens aan te kloppen en werknemer te worden.
Die persoon zou naar een psycholoog, psychiater of begeleider kunnen gaan, eventueel ondersteund door de GGZ en/of de gemeente, maar het zou weinig uithalen. Iemand die de aandrang niet voelt om te werken, of die de zin van het leven überhaupt niet ervaart, kan dat niet even ‘aangepraat’ krijgen door een gesprek met een professional.
Kop in het zand steken
Veel mensen willen gewoon nog niet inzien hoe slecht Nederland er objectief voor staat. Het is puur de routine, die het geheel draaiend houdt. Hierom wil ik u vragen om dit stuk te delen en te verspreiden. Ik denk dat veel mensen precies in het leven staan zoals de jongeman die in deze probleemcasus wordt omschreven.
Ik denk dat degene die de oproep schreef, alles heeft gedaan wat hij of zij kon doen. De blowende gamer is op zijn gedrag aangesproken en ook diens moeder is geconfronteerd. Als diegene als halve junk of drugsdealer wil leven dan is het maar zo. Of hij beter af is dan iemand die echt werk doet voor zijn centen, is iets dat de tijd zal moeten uitwijzen.
Nietsnutten begrijpen
Om het fenomeen van deze casus beter te kunnen begrijpen, moeten we de casus niet in morele zin isoleren: die persoon veroordelen als een luie nietsnut en dan verder met de dag – neen. We moeten hem duiden binnen de sociaaleconomische context van wat Nederland vandaag de dag is. En ook hierom is praten met een begeleider hooguit een lapmiddeltje, want zo’n professional zal de harde realiteit niet kunnen veranderen. Maar zal hooguit wat perspectieven kunnen aanreiken, totdat de betreffende wederom op de harde sociaaleconomische realiteit botst, en dan opnieuw zal gaan blowen en gamen. De diepere sociaaleconomische problemen van dit land liggen te diep verankerd. En deze casus brengt dat zo mooi aan het licht.
We moeten allereerst vaststellen dat een gezonde werkethiek niet per se voordeel biedt in het leven. Betere posities krijg je op basis van fysieke aantrekkelijkheid, connecties, geslijm en witte voetjes. “Het percentage Nederlanders dat het noodzakelijk vindt om ‘de juiste mensen te kennen’ om verder te komen in het leven, is significant toegenomen tussen 1987 en 2013 – dit heeft weinig te maken met individuele prestaties.” aldus het Financieel Dagblad.
‘Diversiteit’
En natuurlijk zijn er de diversiteitsquota: je scoort de meeste punten als je behoort tot een ‘zielige’ minderheid. Tien jaar geleden vertelde mijn kameraad Toine al (die destijds een hoge positie bij Samsung had), dat er bij ING geen mannelijke sollicitanten meer werden geworven vanwege diversiteitbeleid en ‘positieve discriminatie’.
Kortom: een vervullende baan vinden en kans op promotie maken, hangt af van alles dat niet met de inhoud van het werk te maken heeft.
Buitendienstcultuur
Dit noemen we ook wel de buitendienstcultuur. De buitendienst bestaat uit gladde jongens en meiden met een vlotte babbel: zij onderhouden contact met klanten en dragen het imago van het bedrijf uit naar de buitenwereld. In de binnendienst zitten de noeste werkers die vaak weten hoe zaken écht werken. In de hedendaagse imagocultuur zijn deze wat stuggere binnendienstmensen niet opgewassen tegen de vlotte branie van de buitendienst, die alles overschaduwt. Totdat er letterlijk niets meer van de band komt rollen en er alsnog een fantastisch PR-verhaal wordt uitgedragen. Zeg maar wat er met Nederland is gebeurd onder de kabinetten Rutte: ‘Gaaf land!’
En al werk je jezelf drie slagen in het rond: een woning is alsnog onbetaalbaar. En het meeste werk is tegenwoordig bullshit werk. Niet iets waar je een impact mee maakt die het leven van iets of iemand tastbaar verbetert. Je werkt je kapot en ergens heel hoog in de boom verdient een aandeelhouder net een paar euro meer. Op alle lagen en takken van de keten wordt beknibbeld en wordt het kader om te bewegen kleiner, wat ten koste gaat van arbeidsvreugde.
Alle winsten worden geconcentreerd in de toplagen, zodat men uiteindelijk kan zeggen: “We realiseren groei!” En jij blijft een inwisselbaar pionnetje. Dat wordt afgedankt als het ook maar even tegen zit. Ik heb dit te vaak van dichtbij gezien.
Terug naar de blowende gameverslaafde
Weer terugkomend op die blowende gameverslaafde: ik had een relatie met een dame die een voltijd baan had kunnen aanvaarden, maar toch de voorkeur gaf aan deeltijdwerk. Ze maakte analyses waaruit bleek dat ze teveel toeslagen zou verliezen. Ben je dan gek als je afwegingen maakt zoals die blowende gamer?
Vroeger dacht ik ook zo, zeker toen ik nog actief was voor de VVD. Iedereen moet werken, dat is gezond voor een mens, en het is schandalig dat er langdurig wordt geprofiteerd van voorzieningen die bedoeld zijn als een laatste reddingsboei. En die door werkend Nederland worden opgehoest.
Maar mijn ervaringen op de arbeidsmarkt brachten me tot een heel ander inzicht. Het meeste werk bestaat uit bullshit jobs; niet alleen is de arbeider vervreemd van het productieproces: het productieproces is vervreemd van het product, want dat wordt inmiddels in één van de BRICS landen gemaakt.Promotie geschiedt helemaal niet op basis van verdiensten maar op basis van ‘politiek’.
Tot slot lopen hier honderdduizend mohammedanen rond die al generaties lang van het systeem profiteren (zéér terughoudende schatting: zie CBS). Kun je het Arie en Anja nu werkelijk kwalijk nemen dat zij óók aansluiten in deze rij? In ieder geval heb ik qua cultuur nog iets met hen gemeen. Dus als ik dan toch door de overheid wordt gedwongen om te subsidiëren, subsidieer ik hen liever.
Afkalven middenklasse en financiële risico’s
Het kopen van aandelen werd eind vorige eeuw gezien als iets voor mensen met geld teveel die dit ergens moesten stallen. Eind vorige eeuw werkte je gewoon en was dit afdoende om een middenklasse bestaan te leiden. Nu werk je jezelf kapot voor een gehuurde ruimte met de omvang van een postzegel. Wil je nog tot de middenklasse blijven behoren, dan moet je tot diep in je dertiger jaren bij je ouders blijven wonen om kosten te besparen en dit geld investeren in aandelen.
Anders dan vroeger worden gewone mensen nu gedwongen om geldelijke risico’s te nemen om hun sociaaleconomische positie te kunnen behouden. Wie hier te terughoudend voor is, wordt al snel depressief en verliest alle motivatie.
Twee kanten van de medaille
Ik geef ook het voorbeeld van mijn vader: hij heeft mij opgevoed met een ijzeren werkethiek. Mijn hele jeugd stond hij op om half zes en was om zeven uur op het bouwterrein. Dag in dag uit, met hooguit enkele dagen vorsverlet in de winter. Zelfs op de zaterdagen werd er gewerkt. Totdat hij op een dag een hernia opliep en het bedrijf waarvoor hij werkte, kreeg een herstart. Toen kwam hij bijna in een scenario terecht waar hij financieel op achteruitging en tegelijk medische risico’s liep. Op het laatst trok hij zich terug en belandde hierdoor in een heel ander soort leven, via het UWV en uiteindelijk een rol als kleine zelfstandige.
Ik wil maar zeggen: je kijk op het leven kan drastisch veranderen als je meerdere kanten van de medaille te zien krijgt.
Politisering van de economie
Laten we ook onder de loep nemen hoe het arbeidsproces vandaag gepolitiseerd is. Waarden als productiviteit en efficiency staan hoog in het vaandel bij mijzelf, bij de auteur van de Reddit-post en bij de meeste van mijn lezers. Echter, de maatschappelijk dominante stroming eist steeds meer middelen op voor maatschappelijk activisme (‘groen’, ‘diversiteit’, ‘inclusie’, enzovoorts). Het gevolg van de voortvloeiende beleidskeuzes is dat zelfs als jij als individu economisch productief wil zijn, er daarvoor minder kansen zijn.
In samenhang hiermee stijgen de belastingen en de bureaucratie. Dit heeft tot gevolg dat als je jaren keihard werkt, dat er daarvan dan een aanzienlijk deel gaat naar anderen die op je rug zitten. Dan kijk je alleen nog naar directe belastingen, zoals op loon en inkomen, terwijl de overheid het leven ook indirect duurder maakt, zoals via monopolies, accijnzen en geldschepping. Dus als je tot aan je pensioen werkt, heb je gemiddeld genomen veertien jaar gewerkt voor anderen. Rationeel gezien kun je dan beter een andere afweging maken en minder hard werken. Je hebt een kleiner inkomen maar die veertien jaar zijn dan wel jouw eigen tijd, en dit zullen jouw veertien meest krachtige levensjaren zijn.
Transformatie van het arbeidsethos
Dit alles heeft tot gevolg dat ook de mensen die het graag anders zouden willen, zich aanpassen aan deze nieuwe maatschappelijke werkelijkheid. Ook zij maken hun afwegingen op basis van de bestaande beloningssystemen. Dus zelfs als zij ooit aan de macht komen, kan die productiviteit niet zomaar worden hersteld. Het arbeidsethos en de manier waarop we als maatschappij omgaan met prestaties, beloningen en belastingen, is dan immers veranderd.
Dus zelfs als wij als ‘rechts’ aan de macht komen en alles efficiënt willen maken, dan zijn er al zulke andere routines en gewoontes ingesleten – denk maar aan die voormalige partner die deeltijd werkt. Dat is niet binnen één generatie om te gooien.
Voordat we tot de conclusie overgaan: steun Sid via BackMe. Sid betaalt er een hoge prijs voor om dit soort realistische inzichten op te diepen uit de haarvaten van de samenleving. Maar het is noodzakelijk werk! Steun hem!
Conclusie
De grote conclusie is dat de sociaaleconomische problemen van dit land te diep verankerd liggen: deze blowende ongemotiveerde gamer is slechts een topje van de ijsberg. Dit fenomeen gaat alleen nog maar groeien. En wie die dieperliggende problemen benoemt, wordt weggezet als ‘populist’, ‘zwartkijker’, ‘doemdenker’ of ‘iemand die alleen maar aan de zijlijn staat te schreeuwen’.
Tegen de achtergrond van hoe diep deze problemen zijn vastgeroest, is het volstrekt zinloos om te praten in termen van ‘hervormingen’. Het punt is bereikt dat alleen een grote, ontwrichtende ineenstorting enige ruimte kan bieden aan het corrigeren van weeffouten in het systeem. Voor de zittende machthebbers is dit geen fris vooruitzicht. Dus kunt u de komende jaren nog veel en veel meer feelgood-propaganda verwachten. Niet om aan te kaarten, maar om te bedekken en te verbloemen.
En ondertussen wordt het laatste restje van werkend Nederland geforceerd productief gehouden met de digitale identiteit, Central Bank Digital Currency en sociale credietsystemen – de rest van de vacatures wordt opgevuld met goedkope, ontwortelde migranten, die werken voor een hongerloontje en verder niets met dit land hebben. Zin in de toekomst!
Tot slot: steun Sid via BackMe. En help om dit soort realistische publicaties blijvend mogelijk te maken! En schrijf u in voor Sids nieuwsbrief!
Hier kan je reageren op onze artikelen en een inhoudelijke bijdrage leveren. Lees ook even onze huisregels.
Om te reageren dien je eerst aan te melden.
Reageer je voor de eerste keer? Registreer je dan hier.
