Na de dood van George Floyd op 25 mei 2020 in de Verenigde Staten, laaide in vooral de westerse democratieën een discussie op omtrent systemisch en institutioneel racisme. Nu zijn allen hopelijk verklaard en ferm tegenstanders van racisme, maar ook verklaard voorstanders van de vrijheid van meningsuiting. De bestrijding van racisme – systemisch of niet – is heel belangrijk, maar toch zitten er ook bedenkelijke kanten aan deze discussie en de richting waarin die zich heeft ontwikkeld.
Door: Ton Nijhof
Kritische reflectie en tegenspraak worden niet meer geduld, humor en satire worden problematisch. Taal en woordgebruik zijn permanent onderhevig aan correctie en er tekent zich een cultuur af van de cancel culture die mensen en groepen stigmatiseert of uitsluit. Als gevolg van het optreden van groepen die zeggen het racisme te bestrijden, komt de vrijheid van meningsuiting zodoende aantoonbaar en in toenemende mate onder druk te staan. Deze groepen willen anderen, die niet ‘de juiste en correcte mening’ voorstaan, het recht op het uiten van hun mening ontnemen. De vrijheid van meningsuiting is echter één van de belangrijkste waarden in onze democratische en open samenleving – een waarde die die samenleving draaiende houdt. Dat grondrecht verdient een ferme verdediging en mogen we ons niet laten afnemen door een relatief kleine groep intolerante activisten, hoe verheven hun beweerde ideaal ook is.
Immers: in een open en democratische samenleving heeft iedereen recht op vrijheid van meningsuiting en dient het debat over ieder onderwerp op een open manier te worden gevoerd. Daar hoort nu juist óók bij dat er meningen geuit moeten kunnen worden waar de meerderheid het ten diepste mee oneens is of die ingaan tegen het huidige maatschappelijk discours. De critici mogen bekritiseerd en geprezen worden, evenzogoed als de supporters van een standpunt bekritiseerd en geprezen mogen worden. Het is naar ons oordeel niet zo dat een positie het recht kan claimen moreel superieur te zijn en daarom gevrijwaard moet worden van kritiek. Dat is nu juist het onderwerp van de open en vrije uitwisseling van meningen en opvattingen.
In westerse, democratische landen is er het minst racisme, hebben vrouwen, homo’s, genderneutralen of gendertwijfelaars de meeste vrijheid en wordt de rijkdom het meest rechtvaardig verdeeld. Nergens is er meer vrijheid van meningsuiting, ook al zou het soms nog wel wat meer mogen. Nergens worden gevangenen zo humaan behandeld. Nergens is er een hoogwaardiger ziekenzorg voor allen beschikbaar.
De landen van ‘melk en honing’ in het Westen vormen de toekomstdroom van menig inwoner van het Afrikaanse continent en het nabije Oosten, die de afgelopen jaren dan ook in steeds grotere getale naar het Westen trokken. In hun bagage bevindt zich veelal weinig scholing of vaardigheden en zij vormen zodoende een dankbare prooi voor de immigratie- en asielindustrie: de asieladvocatuur, stichting vluchtelingenwerk, de gezinscoaches, vertalers, inburgeringopleiders, begeleiders, straatcoaches en noem maar op. Het is een miljardenindustrie geworden, bekostigd met belastinggeld.
Dat deze mensen hier naartoe komen is begrijpelijk. In hun landen ontbreekt alles wat in onze maatschappijen heel gewoon is geworden en waarvan de verhalen hen bereiken langs verschillende wegen. Soms ook, vertrokken zij omdat oorlog en honger hun leven bedreigde. Het lijkt er echter op dat de hier heersende vrijheden op hen onwennig overkomt; als een situatie waarmee zij nog geen ervaring of voeling hebben. Juist die groepen zijn het meest vatbaar voor de extremen in ‘de’ racismediscussie, omdat het hen een eenvoudige verklaring biedt voor de moeite die zij ondervinden in het begrijpen van en daadwerkelijk deelnemen aan onze maatschappijen.
De in de VS begonnen demonstraties hebben zodoende veel van doen met deze botsende culturen. Het vrije Westen, beladen met een – in het heden – bedenkelijke geschiedenis van kolonialisme en slavernij, wordt in toenemende mate onder druk gezet door de demonstranten, die in de meest recente groep immigranten een natuurlijke bondgenoot lijken te hebben gevonden. In de laatste uitzending van het gewraakte programma ‘Veronica Inside’, waarin eerder Johan Derksen zich racistisch zou hebben uitgelaten, kwam de Marokkaans-Nederlandse ex-profvoetballer Dries Boussatta aan het woord.[1] Hij meende dat zijn ouders naar Nederland waren gekomen ‘om het land op te bouwen’. In een interview met de Turks-Nederlandse Sadet Karabulut – lid van de Tweede Kamer namens de SP – kon Het Parool optekenen dat ook zij vond dat haar ouders naar Nederland kwamen om ‘te helpen met de opbouw’.[2]
Die mening kan vaker worden opgetekend uit de monden van – kinderen van – immigranten, namelijk dat zij of hun ouders daadwerkelijk kwamen alsof dit land, in tegenstelling tot de landen van herkomst, dringend behoefte had aan ‘opbouwwerkers’. Nederland had weliswaar behoefte aan werknemers, maar de kiem voor dat economische succes was in de generaties daarvoor al gelegd. Juist dat economische succes van de westerse democratieën, de vrijheid en de behoorlijk functionerende rechtstaat vormden het voornaamste motief voor de immigranten om hun geluk hier te beproeven. De deplorabele situaties in de oorspronkelijke landen en culturen vormden vooral de inspiratie om daar te vertrekken en de ambitie om het Westen ‘op te bouwen’ veel minder.
Als deze groeperingen, eenmaal ingezetenen van de vrije en democratische maatschappijen, een pakket aan gemeenschappelijke ervaringen hebben wat zij bestempelend als ‘racisme’, dan moet dat openlijk en vrijuit besproken kunnen worden met inbegrip van alle relevante informatie. Het aanpassen en wijzigen van de geschiedenis daarbij, is weinig zinvol omdat de geschiedenis er niet wezenlijk door verandert. De dag van gisteren is voltooid en niemand kan van de toenmalige regenval nog zonneschijn maken – en het omgekeerde evenmin. Maar ook het eenzijdig maken van de discussie, door de claim van ‘wokeness’ en morele superioriteit te laten gelden waarmee andere gedachten of een aanzet daartoe direct het predicaat ‘racisme’ krijgen opgespeld, deugen niet.
Onder de autochtone bewoners van het ‘Avondland’ bevinden zich vooral op universiteiten groeperingen die de antiracisme-razernij die door onze steden en straten woedt, van harte omarmen. Daarbij wordt niet geschroomd om universiteitsbesturen te dwingen onwelgevallige sprekers en hoogleraren de deur te wijzen. De massamedia lijken zich in hun kielzog te begeven, zoals de Nederlandse Publieke Omroep die diversiteitsprijzen uitreikt aan de programmamakers die een voldoende rasgemêleerd – lees: donker gekleurd – gezelschap voor camera of microfoon halen. Krantenredacties wringen zich in allerlei bochten om niet beticht te worden van ook maar de geringste stellingname die als ‘fout’ kan worden aangemerkt, omdat de antiracistische bewegingen niet schromen hun adverteerders op te roepen of te dwingen in die kranten niet meer te adverteren voor hun producten. Het resultaat is een eenzijdige berichtgeving die niet gestuurd wordt door een vrije nieuwsgaring, maar door de verplicht gestelde set van gekleurde meningen en opinies.
De verbindende factor is de klaarblijkelijk rijkelijke subsidiestroom. Het heeft er schijn van dat de overheid het debat eenzijdig van fondsen voorziet. Waarom zou zij dit doen? Is het de ‘vierde macht’ van ambtenaren die heimelijk de politieke invloed van de Staten Generaal wil verminderen of zijn het de eerste drie ‘machten’ die belang stellen in die matige diversiteit aan meningen?
Dat laatste alleen al, is voldoende reden om het verschijnsel van deze ‘stammenstrijd’, het toenemende tribalisme, grondig door te nemen. Dat kan op deze website bij uitstek: reageer hieronder; voer het debat!
——————–
——————–
[1] Zie ook: www.veronicainside.nl/nieuws/aflevering-veronica-inside-maandag-22-juni-2020
[2] www.parool.nl/ps/kamerlid-sadet-karabulut-discriminatie-seksisme-ik-heb-het-allemaal-meegemaakt~b7f69e0e/?referer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
Hier kan je reageren op onze artikelen en een inhoudelijke bijdrage leveren. Lees ook even onze huisregels.
Om te reageren dien je eerst aan te melden.
Reageer je voor de eerste keer? Registreer je dan hier.
