Dit artikel is geschreven door: Jan Houblon
Dagelijkse Standaard hoofdredacteur Michael van der Galiën beschreef onlangs het oprichten van een Nieuwe Zuil, aanknopend bij de carrière van actrice Gina Carano. Zij werd gecanceld en begon terstond aan een eigen filmproject – Sid Lukkassen noemt deze emancipatie wel ‘intrinsiek valideren’. Toch schreef Lukkassen dat er, enkele artiesten daar gelaten, tot nu toe nauwelijks praktische initiatieven zijn.
De toonzetting van voornoemd artikel is enigszins defaitistisch en er dringen enige twijfels door. Vrijdenkers en strijders tegen een monolithisch en technocratisch links-liberalisme (ik zet hier opzettelijk de termen cultuurmarxisme en neo-liberalisme even buiten gebruik), hebben het ontzettend moeilijk in deze tijden. Een paradigma verschuiving begeleiden tegen de globalistische hoofdstroming in (waarvan de elites beweren dat er geen alternatief voor is), is een reuzentaak. Alle hervormers en revolutionairen in de geschiedenis kenden momenten van wanhoop en eenzaamheid.
Niet in het minst – en Sid Lukkassen is zich daarvan bewust – zijn ‘rechtse’ individuen, maar zeker ook vrijdenkers in het algemeen, meer geneigd tot eigenstandig oordelen.
Zo komen we echter nooit tot resultaten, tenzij we misschien eerst door een periode moeten van totaal verval en anarchie – een afbraakproces dat in historische beschavingen het begin inluidde van ofwel een paradigmaverschuiving, ofwel de finale ondergang van de cultuur in zijn geheel…
Omdat ik die ondergang zou willen afwenden, heb ik Sid’s initiatief tot een ‘Nieuwe Zuil’ als een meta-politiek, cultuur(her)scheppend orgaan, altijd toegejuicht. Ik behoor weliswaar niet tot zijn ‘inner-circle’, maar begin 2018 – toen ik enkele van zijn boekvoorstellingen bijwoonde – kreeg ik de indruk dat hij wel degelijk omgeven was door een vitale kring bekwame fans en dat het tijdperk van een Nieuwe Zuil echt was aangebroken.
In navolging hiervan deed ik een poging om een gelijkaardige tak op te richten in Vlaanderen, maar moest vaststellen dat ik te weinig oprecht gedreven medestanders aantrof. Mezelf zou ik geen geboren leider noemen en helaas heb ik mijn leeftijd tegen.
Persoonlijk ben ik géén collectivist – integendeel – maar ik besef maar al te goed dat je enige mate van collectivisme niet kunt uitsluiten, als je een bredere, vitale organisatie als een Nieuwe Zuil van de grond wil krijgen. Dikwijls vroeg ik mijzelf af: ‘Hoe kan dit dan wel?’ In het hier en nu van hyper-individualistische tijden, volgestouwd met geatomiseerde individuelen en materialistische nihilisten?
Allemaal hebben we belang bij netwerken, bij samenwerking, willen we ons door de beslommeringen van ons één-dimensionale bestaan heen slaan. Desnoods als individuen die uit zuiver eigenbelang beseffen dat zonder menselijke samenwerking, hun persoonlijke bestaan kwetsbaar is. Elk individu dient te beginnen met zijn zelfbewustzijn te verdiepen. Hierbij neem ik de filosoof Max Stirner als voorbeeld. Hij stelt:
“Ieder is het middelpunt van zijn wereld. Wereld is alles wat niet hemzelf is, maar wat hem toebehoort, wat in verhouding staat tot hem, wat bestaat voor hem. Alles draait om jou; je bent het middelpunt van de gedachtenwereld. Je wereld reikt tot waar je begripsvermogen reikt; en wat je omhelst is van jou, enkel en alleen om dat je het begrijpt. Enkel samen met je eigendom ben je uniek.”
Stirner neemt inderdaad aan dat dat elke mens ‘uniek’ is, samen met wat hij bezit aan fysieke en geestelijke capaciteiten, goederen en eigendom. En deze ‘unieke’ mens beschouwt de ‘ander’ ook als ‘uniek’ met diens eigendom, diens eigenbelang, haat en liefde op de koop toe. Stirner benadrukt de eigen verantwoordelijkheid en laat zijn ‘toekomstmens’ bloeien in een letterlijke unie, een bond van egoïsten…
Dat moeten wij worden: in de allereerste plaats zelfbewust. In zo’n ‘unie’ bestaat een mogelijk alternatief om in een onttoverde, in wezen nihilistische wereld, geen slaven meer te zijn, maar realisten die elkaar bijstaan via écht nieuwe netwerken van rationele solidariteit en samenwerking. Een paradigma van de juist begrepen solidariteit in kleinschalige, doch vitale verbanden.
Stirner’s visie klinkt voor sommigen misschien ‘radicaal’, maar deze visie draait wel rond de elementaire realiteit ‘mens’. En dus niet rond ‘De Mens’ – de abstractie die ideologieën en religies van ons maakten, onderworpen aan god, staat, markt en geld. Stirner schiep een ideologie die elke ideologie overstijgt, want hij stond kritisch tegenover elke religie, ideologie en ‘verlichte’ zedenleer, die hij simpelweg ‘spoken’ en ‘schimmen’ noemde.
Nieuwe netwerken en de solidariteit waar Sid van droomt zijn slechts mogelijk met een nieuwe mentaliteit. De Nieuwe Zuil kan werkelijkheid worden, maar veel opofferingen van medestaanders zijn daartoe noodzakelijk. Hebben we met zijn allen daartoe nog de werkkracht, gevangen als we zijn in een materialistische honingraat? Hebben we nog het vermogen onze eigen capaciteiten zelfkritisch in te schatten en ze binnen een actief netwerk op de juiste plaats te zetten? Kunnen wij ons nog scharen achter een voorman of -vrouw om gezamenlijk een doel te verwezenlijken? Als we deze vragen niet bevestigend kunnen beantwoorden, ziet het er somber uit…
Het functioneren van een ‘Nieuwe Zuil’ zie ik op ‘Gramsciaanse’ wijze voor me. Een beperkte bovenbouw van een aantal rationele en wereldwijze mensen komt regelmatig samen om gemeenschappelijke strategieën te laten rijpen. Hun denkwerk wordt doorgegeven naar een humane onderbouw die voor het grootste deel verblijft in rurale gebieden, gemeenten en stadsranden. Of is een dergelijk voluntaristische visie te hoog gegrepen en is het slijm van een materialistisch nihilisme echt te taai om zich uit los te rukken?
Hier kan je reageren op onze artikelen en een inhoudelijke bijdrage leveren. Lees ook even onze huisregels.
Om te reageren dien je eerst aan te melden.
Reageer je voor de eerste keer? Registreer je dan hier.
