Het is vandaag precies 70 jaar geleden dat de NAVO is opgericht. De Atlantici waren de afgelopen jaren qua stemming nog euforisch, maar de laatste jaren lijkt hun invloed tanende te zijn. Daarbij moet worden opgemerkt dat de NAVO als instituut nog steeds één van de invloedrijkste machthebbers is als het gaat om een agenda uit te stippelen voor buitenlands beleid. De opmars naar het oosten gaat gestaag door en de negatieve beeldvorming van het ‘Russische gevaar’ blijft vanuit die hoek rustig binnendruppelen.
Op 4 april 1949 ondertekenden 12 landen in Washington D.C. een verdrag, waarvan Artikel 5 – een aanval op één is een aanval op allen – wellicht wel het meest belangrijke was. Oorspronkelijk was het idee dat de NAVO maar 2 decennia nodig zou zijn. Wanneer Europa stabiel en sterk genoeg zou zijn, was de NAVO niet meer nodig. De NAVO werd opgericht als buffer- en stabiliteitszone richting de Sovjet-Unie.
Waar bij de oprichting vol trots werd gekeken naar een tijdperk van welvaart en vooruitgang, zijn momenteel de spanningen tussen NAVO-lidstaten goed merkbaar. Meerdere malen schuwde Trump het niet om zijn Europese collega’s ter verantwoording te roepen voor het niet voldoen aan de 2%-norm – 2% van het BBP moet worden besteed aan defensie. Écht harde confrontaties en debatten omtrent dit heikele punt hebben nog steeds niet gezien, mede dankzij de NAVO secretaris-generaal Jens Stoltenberg. Hij zorgde ervoor dat de ‘ruziënde’ regeringsleiders niet te lang met elkaar in één ruimte zaten. Het Amerikaanse Congres heeft Stoltenberg uitgenodigd om een toespraak te geven over de Atlantische Alliantie – die volgens het Congres nog sterk overeind staat – en de verschillen in visie.
Dat is een goede poging van de Amerikanen om te verbloemen dat de spanningen binnen de NAVO toenemen. De NAVO was bij haar oprichting natuurlijk een bufferzone tussen de VS en de Sovjet-Unie. Een handig geopolitiek instrument, dat met name Artikel 5-landen vast zet en definitief verbindt aan de VS. Het is dan ook hartstikke te begrijpen dat Trump zo blijft hameren op een sterke NAVO. Zeker met de alsmaar groeiende macht van de Shanghai-Samenwerkingsorganisatie – waar landen als Rusland, China, India en Iran lid van zijn – krijgt de VS het alsmaar zwaarder om de hegemonie te behouden- mochten ze die nog hebben.
De komende jaren liggen er genoeg gevaren en obstakels op de weg voor de NAVO. De groeiende macht van China is op dit moment een van de problemen waar de NAVO tegenaan loopt, zowel de EU als de VS probeert gezamenlijk en op eigen basis te anticiperen op deze zich oprichtende economische draak. Hierbij komt ook nog de interne verdeeldheid naar boven, binnen de EU wordt het geluid van een eigen Europese leger steeds groter. Zou dit tot grote scheuren kunnen leiden die niet meer te herstellen zijn? Een ding is zeker: het 70 jarig bestaan van de NAVO mag als een feestje worden gevierd, de vooruitzichten zien er minder rooskleurig uit.
Hier kan je reageren op onze artikelen en een inhoudelijke bijdrage leveren. Lees ook even onze huisregels.
Om te reageren dien je eerst aan te melden.
Reageer je voor de eerste keer? Registreer je dan hier.
