Bij deze berichtgeving valt op dat zij niet compleet is; slechts de Ombudsvrouwe van de NPO heeft op basis van een nogal vaag rapport met veel geblaat en weinig wol gemeend dat ON! ‘desinformatie’ zou verspreiden. Of dat werkelijk wel zo is, kan niet eerder bewezen worden dan nadat de recherche onderzoek (in opdracht van OM of derden) heeft verricht en de rechter daarover vervolgens een oordeel heeft geveld. Dan zullen we toch eerst en vooral moeten weten wat desinformatie precies is, want dat woord komt in b.v. de beroemde Van Dale helemaal niet voor. Wel vermeldt de dikke Van Dale het woord ‘misinfomatie’: “(v; meervoud: g.mv.)
- verkeerde, onbetrouwbare of onvolledige informatie: ‘het geschil berust op misinformatie’
- al dan niet opzettelijk verstrekte onjuiste informatie of schijninformatie: misinformatie verspreiden.”
In de Nederlandse term maken de bedoelingen van de verspreider niet uit, verkeerde informatie is misinformatie.
“Dat woord komt in de
Van Dale helemaal niet voor”
De Ombudsvrouwe spreekt uitdrukkelijk niet van ‘misinformatie’, maar van ‘desinformatie’. Dat laatste woord is ontleend aan het Angelsaksische taalgebied waar men spreekt van ‘disinformation’: “Disinformation is a subset of propaganda and is defined as false information that is spread deliberately to deceive people. It is sometimes confused with misinformation, which is false information but is not deliberate[1].”
Dan moeten we dus begrijpen: “Desinformatie (disinformation)is het te kwader trouw verspreiden van misleidende of onjuiste informatie.” Het gaat er dus vooral om of de verspreider van de informatie zich al of niet bewust is of de doorgegeven informatie niet correct is. Vanaf hier moeten we dus een beetje creatief gaan doen, om te begrijpen wat die Ombudsvrouwe de jonge omroep nu precies probeert aan te wrijven.
Laten we dat zo doen: Wanneer de verspreider verkeerde of verzonnen informatie gebruikt om de toehoorders ‘op het verkeerde been te zetten’, dan is er sprake van desinformatie. Als de verspreider zich daarvan niet bewust is, dan is hijzelf slachtoffer van misinformatie. Kortom: het onbewust verspreiden van misinformatie is niet meer dan een bedrijfsongeval en het bewust verspreiden van misinformatie valt onder het begrip ‘leveren van desinformatie’.
Omdat de Ombudsvrouwe bewust het woord ‘desinformatie’ gebruikt, moeten we aannemen dat zij kwade trouw vermoedt bij omroep Ongehoord Nederland.
AHA: DAAR KAN IK ME WEL WAT BIJ VOORSTELLEN.
Want de NOS wil graag revanche nemen… Mocht ON! gekort worden op de subsidie (want van ‘boetes’ is natuurlijk geen sprake in het subsidiepretpark NPO) dan lijkt het mij dat een gang naar de rechter veel helderheid verschaft. Onder andere de wankele positie van de NPO en NPO Ombudsvrouwe Margot Smit. Zij verspreiden namelijk zowel mis- als desinformatie.
[1] Ireton, C & Posetti, J (2018) “Journalism, fake news & disinformation: handbook for journalism education and training”
