Dit is een artikel van P. van Lenth. Het origineel is hier te vinden.
Ophef over een Hollywood-film die niet uitgebracht (zie De Telegraaf & FilmTotaal) gaat worden. Is dit het begin van een heel grote herbezinning binnen de (Amerikaanse) filmindustrie? Ik mag het hopen.
Uitgerekend Trumps twitter-activiteit over deze film was de aanzet ertoe. In de The Hunt film gaat in een spel een superrijke elite op jacht naar ‘deplorables’ die zijn ontvoerd en in een jachtgebied wakker worden. Volgens Trump en andere criticasters – hij was uiteraard niet de eerste die erover begon – zijn het dit soort films die het mensbeeld van de jeugd zodanig verzieken dat ze makkelijker overgaan tot terreur; zoals onlangs in El Paso (en Dayton).
Mocht u geïnteresseerd zijn in de tienduizenden reacties op Trump’s tweet, bekijk ‘m dan hier. Wel opvallend: buitengewoon veel reacties zijn zeer haatdragend naar Trump zelf toe. Aldus Trump:
Liberal Hollywood is Racist at the highest level, and with great Anger and Hate! They like to call themselves “Elite,” but they are not Elite. In fact, it is often the people that they so strongly oppose that are actually the Elite. The movie coming out is made in order….to inflame and cause chaos. They create their own violence, and then try to blame others. They are the true Racists. and are very bad for our country!
Ik moest meteen denken aan de gedachten die bij me opkwamen bij het lezen van enkele artikelen in de Volkskrant (hier en hier en hier en vooral hier). In al deze artikelen richt de Volkskrant zich op het fenomeen dat er heel wat complottheorieën binnen extreemrechts circuleren en een cruciale rol spelen bij de beslissing van sommigen om een aanslag te plegen. Mijn vermoeden is dat complottheorieën inderdaad de ronde doen, maar dat ze evengoed de ronde doen binnen extreemlinks. Wat zeg ik: dat ze evengoed de ronde doen bij gematigd links, midden en gematigd rechts. Wat zeg ik: dat ze al tientallen jaren zorgen voor films die leiden tot volle bioscoopzalen en lyrische recensies. Zonder dat er ook maar iemand uit de massamedia een punt van maakte.
In vrijwel alle spectaculaire Hollywood-films is een complot ingebouwd. Ik voel niet eens behoefte om dit met wat voorbeelden te bewijzen. Voor veel (Amerikaanse) tv-series geldt hetzelfde. De indruk die zo’n film bij de kijker moet achterlaten is dat deze vooral niet naïef moet geloven in de goede bedoelingen van de heersende macht.
Eigenlijk is het ongelooflijk dat een overheid het zomaar toestaat dat in een film of serie diezelfde overheid – zijn politie, justitie, president – wordt neergezet als corrupt en samenzwerend. Natuurlijk begrijp ik wel waarom het wordt toegestaan. Het wordt enerzijds gezien als een grondrecht om zo’n beeld van de maatschappij te hebben en te verfilmen. En anderzijds wordt er wellicht gedacht dat het op zich wel goed is om een niet-naïeve bevolking te hebben, een bevolking die erop kan toezien dat complotten snel worden geneutraliseerd.
De hier bedoelde Hollywoodfilms en tv-series kennen vrijwel uitsluitend een Happy End. Althans, dat gold als een soort van eis in de jaren ’50-’70. In latere jaren kwamen er steeds meer films uit die géén positief einde kenden. Zo’n einde werd dan verdedigd met de uitspraak dat het meer recht doet aan de realiteit. Maar het effect op de bevolking was natuurlijk wel heftig. Terwijl de kijker bij een Happy End nog naar huis kon met het idee dat de wereld uiteindelijk toch grosso modo rechtvaardig is, gaat tegenwoordig menig kijker naar huis met een nóg somberder beeld van de rechtvaardigheid in de wereld. Wie dat teveel stress geeft, besluit op zeker moment dit soort films maar niet langer te kijken. Helaas zijn met name jonge mannen fan van zulke films – en het effect op een deel van hen is zo goed als zeker desastreus.
Daar komt inderdaad bij dat je tegenwoordig via internet al snel 99 anderen vindt die dezelfde kant op denken. Die vormen vervolgens een groep en binnen de ontstane echokamer fokt men elkaar alleen maar verder op. Daarbij is de complottheorie al snel een bindend middel.
Overigens gaat de Volkskrant veel te weinig in op de inhoud van een complottheorie. Zo onderzocht Julia Ebner een complot dat rondzingt binnen extreemrechts. De Volkskrant liet Hassan Bahara haar interviewen en een artikel schrijven over ‘de grote vervangingstheorie‘. Ebner ging volgens het artikel zelfs ‘ondergronds’ bij extreemrechts. Tsja, dat zegt wat. In het hele artikel worden ertoe doende details over de complottheorie echter niet genoemd. Wel worden alle mensen die de term ‘omvolking‘ niet afwijzen – concreet: Bosma, Trump, Le Pen, Wilders, Baudet – geassocieerd met extreemrechts (guilt by association). Ook geen woord over degenen die de term gebruiken zonder het te associëren met een serieus complot.
De teneur van het artikel is dat het hele idee van ‘omvolking’ pure onzin en nepnieuws is en dat de lezer er vooral maar helemaal niets mee moet willen doen. Autochtone Europeanen worden niet alleen niet vervangen, autochtone Europeanen worden zelfs op geen enkele manier, waar dan ook, demografisch tot minderheid. Niet nu en niet in de verre toekomst. Kijk maar naar onze randsteden. Amsterdam is immers nog steeds een stad van echte Mokummers.
Nou ja, dat laatste stond niet in dat artikel, maar het geeft wel aardig weer welke kant massamedia zoals de Volkskrant de lezer op willen te sturen.
Wat mij betreft mag de discussie over complottheorieën losbarsten. Maar dan zullen we toch vooral ook de discussie moeten gaan voeren over de vele spectaculaire films die rond een complot zijn opgebouwd en waar we blijkens de kijkcijfers de afgelopen decennia maar al te dol op waren.
Dit was een blog van P. van Lenth. Het origineel is hier te vinden.
Hier kan je reageren op onze artikelen en een inhoudelijke bijdrage leveren. Lees ook even onze huisregels.
Om te reageren dien je eerst aan te melden.
Reageer je voor de eerste keer? Registreer je dan hier.
