Voor het geval we het nog niet wisten: kernenergie is groen

Op maandag 22 oktober bezocht ik een thema-avond over kernenergie in Pakhuis de Zwijger met als thema “Does the world need nuclear power?”; een onderdeel van een reeks van Pakhuis de Zwijger die gewijd is aan de energietransitie. Als iemand die eigenlijk al overwegend pro-kernenergie is, was ik toch benieuwd naar de inzichten en nuances van andere partijen.

Michael Schellenberger, door Time uitgeroepen tot ‘hero of the environment’ en Jan-Leen Kloosterman, Professor of Nuclear Energy aan de TU Delft zetten allebei hun ideeën over kernenergie uiteen en beantwoordden de vragen van het publiek.

Waarom wel kernenergie?

De belangrijkste boodschap van Schellenberger was dat onze angst voor conventionele kernenergie vrijwel geheel ongegrond is. Hij veegde naar mijn idee overtuigend de beste argumenten tegen uranium kernsplitsingsreactoren van tafel:

• Landen die kernwapens willen maken met verrijkt uranium kunnen dat toch wel als ze dat écht willen.
• Kernenergie is de veiligste manier om energie te winnen met het minste doden in de afgelopen 60 jaar dat het gedaan wordt.
• Kernenergie verkregen uit uraniumsplitsing is goedkoop.
• De hoeveelheid straling die vrijkomt bij een eventuele ramp, is heel erg laag vergeleken met achtergrondstraling en kosmische straling die we hier op aarde sowieso al ondervinden.
• Opslag van het afval is erg goed te overzien en is klein in volume. Bovendien is het idee dat kernafval vergeten wordt of gebruikt kan worden voor ‘dirty bombs’ volgens Schellenberger ridicuul. Als je een ‘dirty bomb’ wil maken, kun je veel beter naar de radiologie-afdeling van een ziekenhuis gaan, dan bij een kernopslag een gat graven om vervolgens met een kraan de afvalvaten – die meerdere tonnen wegen – naar boven te tillen.

Met al deze punten was Kloosterman het eens, maar hij had – naar mijn idee – toch een duidelijke voorkeur voor vloeibaar zout-reactoren op Thorium, omdat dit een inherent veilige methode zou zijn en het afvalmateriaal een veel kortere tijd opgeslagen hoeft te worden worden.

Er konden (of durfden) helaas geen tegenstanders van kernenergie te komen om het debat aan te gaan. Kunstenaar en schrijfster Tinkebell zou aanvankelijk aanwezig zijn om tegenwicht te bieden, maar kon er uiteindelijk niet bij zijn. Zij had wel een video ingestuurd, met als boodschap dat kernenergie ‘tegen mensen’ zou zijn en dat kernafval miljoenen jaren opgeslagen zou moeten worden (in werkelijkheid wordt hoogradioactief kernafval momenteel opgeslagen voor zo’n 10.000 jaar).

Slechte PR

Volgens Schellenberger is een belangrijk principe waarom er voor wind en zon wordt gekozen en niet voor kernenergie, dat men op de een of andere manier denkt dat we met wind en zon weer ‘samen kunnen leven met de natuur’. Dit wordt ook wel de naturalistische drogreden genoemd. Het is volgens hem ook voor een groot deel te wijten aan de slechte PR van de kernenergiewereld. De meeste reclame-uitingen van kernenergie zijn te ‘nerderig’ en staan te ver af van ‘de natuur’.

Emoties spelen een belangrijke rol in het debat en de politiek eromheen. Daarbij gebeuren er bijvoorbeeld geen grootschalige ongelukken met windmolens of zonnepanelen. En de paar kernrampen die er zijn gebeurd worden breed uitgemeten in de media waarbij de onzichtbare boosdoener, straling, vrijkomt.

Schellenberger liet in een grafiek zien dat bij een trip naar Fukushima, de ontvangen intensiteit straling tijdens de vliegreis veel hoger was dan de straling bij het bezoek op de rampplek.

Maar ja, beelden zeggen meer dan woorden: de enorme koeltorens van een kerncentrale roken; een windmolen draait vredig en betrouwbaar in de vriesblauwe Hollandse lucht.

Maar dat is weer een ander verhaal.