Dit is een artikel van Renzo Verwer
Lize Korpershoek snapt niet hoe het kan dat ze steeds als haar verliefdheid voorbij is, ze weinig tot geen zin meer in seks heeft. En ze snapt niet waarom ze niet met haar vriend Tim Hofman geen ‘ ongecompliceerde seks’ kan hebben. Ze heeft er een documentaire over gemaakt, gisteren op tv, en ook te zien op youtube.
Er was veel voorpubliciteit.
Wat mij opviel zijn de vele premisses waar Korpershoek – onbewust – van uitgaat:
Over dat laatste heb ik nogal wat geschreven, o.a. in Liefde voor beginners (De blauwe tijger, 2017)
(…) De traditionele moraal (eerst trouwen en dan pas seks) ging in de jaren zestig razendsnel op de helling. Sindsdien wordt de seks gelegitimeerd door de romantische gevoelens tussen twee mensen. In dat romantische ideaal hebben we fijne romantische en seksuele gevoelens voor één persoon, voor altijd. Dat is inderdaad een problematisch ideaal, zo volledig gericht op romantische gevoelens. Daarnaast kwam in die jaren ook een ideaal op, dat van seks om de seks. Maar de praktijk daarvan bleek lastig, en deze seks om de seks werd ook als ‘lager’ gezien.
(…) Het africhten van mensen tot romantische liefde werkt uitstekend. Van de achtduizend respondenten van de Seksuele Gezondheid-monitor 2014 heeft ongeveer een derde één tot twee sekspartners gehad. Een kwart had er drie tot vijf en een vijfde deel zes tot tien partners. Daar zit een mogelijke onderrapportering in door vrouwen, maar mogelijk overrapporteren door mannen. Een overgrote meerderheid van de deelnemers, zowel man als vrouw, geeft in alle onderzoeken van de laatste jaren aan dat ze seksueel het meest tevreden zijn in een monogame relatie. De mediane leeftijd waarop jongens en meisjes hun maagdelijkheid verliezen, gaat omhoog. In 2003 noemde het cbs nog zeventien jaar, in 2009 plaatste het onderzoeksbureau de mediane leeftijd op 17,4 jaar; in de meest recente (2014) Seksuele Gezondheid in Nederland-monitor van het Rutgers Kenniscentrum is het 18,4 jaar. In het onderzoek Seks onder je 25e uit 2017 is het 18,6 jaar. Het seksuele menu wordt wel uitgebreider. Er wordt een klein beetje meer gemasturbeerd, iets meer porno gekeken, iets meer aan anale seks gedaan dan vijf jaar geleden.
Het africhten van kinderen tot de romantische liefde werkt ook goed. De onderzoeken Seks onder je 25e uit de jaren nul spreken boekdelen: 75 tot 80% van tieners geeft aan dat je seks hebt “als je veel voor elkaar voelt”. In de woorden van het Rutgers Kenniscentrum Seksualiteit: “Het beleven van seksualiteit moet voor ieder mens vrijwillig, veilig en fijn zijn.” Natuurlijk zijn we daar allemaal ontzettend voor, maar het woord ‘fijn’ is tekenend. Het woord ‘geil’ bestaat niet of nauwelijks in de voorlichting. Gaan romantische liefde en seks goed samen?
Voor veel mannen is echt geile seks: hun pik in een vrouw steken tot hij niet verder kan. Je niet de hele tijd afvragen of zij het wel fantastisch vindt. Juist die vorm van seks is een taboe. Stiekem is men er dol op; stiekem willen veel vrouwen geil genomen worden, of ze fantaseren daarover. Lustvol beschreven of getoonde seks ligt erg gevoelig in onze samenleving. Dan is er ‘ophef’ en komen vragen als: “Is het wel vrouwvriendelijk? Wordt de vrouw niet geobjectiveerd? Is het geen porno?” Porno geldt als vrouwonvriendelijk, behalve als een clubje feminis- ten roept dat bepaalde porno goed is. Romantische verhalen en films gaan nooit door voor manonvriendelijk, terwijl die net zo goed een onmogelijke norm opleggen en mannen objectiveren als statusobject en soms als lustobject.
Romantische seks past slecht bij de mannelijke natuur, en heeft waarschijnlijk nog meer nadelen. Veel jonge vrouwen hebben pijn bij de vaginale penetratie. Seksuologen en artsen constateren het. Gegeven redenen zijn onder meer: vaginisme, controledwang. Waarschijnlijk speelt ook iets wat je zelden leest of hoort bij seksuologen: veel vrouwen kennen als motief voor seks geilheid niet. Mannen zijn meer op geilheid gericht, vrouwen meer op romantiek. Voor beiden vergt het nogal wat om die kloof te overbruggen. Na het eventueel spetterende begin van de verliefdheid ontstaat in de meeste relaties een soort verstandhouding, met een hoog broer-zus-gehalte. Het schijnt dat de gemiddelde vrijpartij van een heterostel ongeveer tien minuten duurt, terwijl dat bij homostellen, zowel man als vrouw, gemiddeld langer is.
Uit alle onderzoeken (onder andere Rutgers Nisso, Trends in seksualiteit, 2008, en latere onderzoeken) blijkt dat mensen vaker seks willen. Vooral mannen. Veel vrouwen willen vaker ‘zin in seks’ hebben; mannen masturberen vaker en ze kijken vaker porno. Getrouwde stellen in Nederland schijnen het gemiddeld eenmaal per week te doen, alleenstaan- den doen het gemiddeld nog minder. Dat ligt aan de moeite die mannen moeten doen om seks te ver- krijgen en de moeite die vrouwen doen om zich niet zomaar te geven. De norm van tweemaal per week haalt de Nederlander in elk geval niet. Wie durft na te denken over de alomtegenwoordigheid van porno, romantische verhalen, comedy’s en vrouwenseries, moet concluderen dat er steeds meer een masturbatie- en fantasiecultuur ontstaat.
GGD-arts/ publicist Harm Menger stelt in Tijdschrift voor Seksuologie (2007): “Er is nooit eerder een samenleving geweest waarin de mensen massaal hebben gemeend dat er aan de seks met de vaste partner iets bijzonders te beleven zou zijn. (…) Het is dit grote ideaal dat, doordat het voor slechts weinigen bereikbaar is, voor alle anderen een ontzaglijk probleem oplevert, en daaraan danken de deskundigen, de hulpverleners, in ons geval de seksuologen, hun bestaan.
Dit zijn mijn voorlopige kanttekeningen. Ik heb de docu nog niet gezien, ik hoop dat-ie interessant en dat ze ook op deze zaken durft in te gaan. Gezien de publiciteit vooraf vrees ik van niet.
Renzo Verwer
Hier kan je reageren op onze artikelen en een inhoudelijke bijdrage leveren. Lees ook even onze huisregels.
Om te reageren dien je eerst aan te melden.
Reageer je voor de eerste keer? Registreer je dan hier.
